Andere wijzen van beëindiging van de arbeidsovereenkomst (beëindiging in onderling akkoord, overmacht,...)

Op deze pagina

    Inleiding 

    Het einde van de arbeidsovereenkomst is niet steeds het gevolg van een eenzijdige beëindiging door één van de partijen. Ook andere wijzen van beëindiging van de overeenkomst zijn mogelijk. Deze beëindigingswijzen van de overeenkomst vinden hun oorsprong in het burgerlijk recht (Bv.: de beëindiging in onderling akkoord) of zijn eigen aan de arbeidsovereenkomst (Bv.: het overlijden van de werknemer heeft het einde van de arbeidsovereenkomst tot gevolg).

    Beëindiging in onderling akkoord 

    De werkgever en de werknemer kunnen in onderling akkoord, vrij en op elk ogenblik, een einde maken aan de arbeidsovereenkomst, en de voorwaarden van deze beëindiging vastleggen, met of zonder vergoeding.

    Deze beëindigingswijze vereist geen bijzondere formaliteiten. Toch is het aan te raden deze regeling schriftelijk vast te leggen om het bewijs ervan te kunnen leveren in geval van betwisting. 

    Afloop van de termijn of voltooiing van het overeengekomen werk 

    In een arbeidsovereenkomst gesloten voor een bepaalde tijd of voor een duidelijk omschreven werk, heeft het bereiken van de overeengekomen termijn of de voltooiing van het werk waarvoor de overeenkomst gesloten was, het einde van deze overeenkomst tot gevolg, zonder dat enige formaliteit vereist is.

    Ontbindende voorwaarde

    De partijen kunnen in hun arbeidsovereenkomst een ontbindende voorwaarde opnemen. Dit is een voorwaarde met betrekking tot een toekomstige maar onzekere gebeurtenis die de verbreking van de contractuele banden tot gevolg heeft. Wanneer deze gebeurtenis zich voordoet, neemt de overeenkomst automatisch een einde.

    Bepaalde gebeurtenissen mogen echter niet de automatische beëindiging van de overeenkomst tot gevolg hebben (Bv.: de voorwaarde die bepaalt dat de overeenkomt een einde neemt bij het huwelijk van de werkneemster of wanneer zij een kind verwacht, is verboden).

    Evenmin mag de verwezenlijking van de voorwaarde enkel afhankelijk zijn van de wil van één van de partijen (Bv.: het slagen in een examen georganiseerd door de werkgever).

    Gerechtelijke ontbinding 

    Elke partij kan de tekortkoming van de andere partij in de uitvoering van de arbeidsovereenkomst voor de rechtbank inroepen en vragen aan de rechter om vast te stellen dat deze tekortkoming het einde van de arbeidsovereenkomst tot gevolg heeft.

    Deze wijze van beëindiging van de arbeidsovereenkomst wordt zeer weinig gebruikt, gelet op de gecompliceerde gerechtelijke procedure en de hieraan verbonden risico’s.

    Overlijden van één van de partijen 

    Het overlijden van de werknemer maakt een einde aan de arbeidsovereenkomst.

    Het overlijden van de werkgever maakt daarentegen slechts een einde aan de arbeidsovereenkomst indien dit overlijden het einde tot gevolg heeft van de activiteit waarvoor de werknemer in dienst werd genomen of wanneer de arbeidsovereenkomst werd gesloten met het oog op de persoonlijke medewerking. In dit geval oordeelt de rechter of er een vergoeding moet betaald worden en bepaalt hij het bedrag ervan.

    Overmacht

    Overmacht is het gevolg van een onvoorziene gebeurtenis die een onoverkomelijke hinderpaal vormt om de arbeidsovereenkomst verder uit te voeren, zonder dat er enige fout werd begaan door de ene of de andere partij.

    Enkel de definitieve overmacht heeft het einde van de arbeidsovereenkomst tot gevolg.

    De vraag welke gebeurtenis een geval van definitieve overmacht is dat de beëindiging van de arbeidsovereenkomst tot gevolg heeft, is een feitenkwestie.

    Zo werd bijvoorbeeld geoordeeld dat de brand die een onderneming vernielt en die elke hervatting van de activiteiten verhindert, een geval van overmacht kan zijn in hoofde van de werkgever, dat hem van zijn verplichtingen bevrijdt.

    Eveneens bij wijze van voorbeeld, kan de definitieve intrekking van het rijbewijs van een buschauffeur beschouwd worden als een geval van definitieve overmacht in hoofde van de werknemer, dat de ontbinding van de arbeidsovereenkomst tot gevolg heeft.

    Definitieve arbeidsongeschiktheid bij de werknemer kan eveneens aanleiding geven tot een beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens overmacht. In dat geval spreekt men van beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht.  De partij die hierop beroep wenst te doen, dient eerst een procedure te doorlopen. 

    Opmerking: De tijdelijke overmacht heeft daarentegen slechts de schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst tot gevolg.