Vragen en antwoorden over titel 3 betreffende asbest van boek VI van de codex over het welzijn op het werk

Op deze pagina

    I. ALGEMENE VRAGEN

    Klik op de vraag die u interesseert om naar het antwoord te gaan.

    Waar kan ik asbest aantreffen? 

    Hoe wordt asbest verwijderd? 

    Ik ben loodgieter/elektricien/bouwvakker/klusjesman/ .... Is titel 3 betreffende asbest van boek VI van de codex op mij van toepassing? 

    Wie kan de blootstelling aan asbest meten? Kan ik een meting aanvragen en over de resultaten ervan geïnformeerd worden? 

    Zijn nu alle asbesttoepassingen verboden of zijn er overgangsperiodes voorzien? 

    II. INVENTARIS EN BEHEERSPROGRAMMA

    Klik op de vraag die u interesseert om naar het antwoord te gaan.

    Moet er altijd een inventaris worden opgemaakt? Wie moet dat doen? 

    Hoe wordt de staat van asbestcementmaterialen bepaald bij het opmaken van een inventaris en een beheersprogramma? Geven metingen uitsluitsel? 

    Welk soort inventaris moet er gemaakt worden die als leidraad kan dienen bij asbestverwijderings- en sloopwerken gezien de "klassieke" inventaris hier niet voor mag gebruikt worden? 

    Indien een werkgever een gebouw huurt en vaststelt dat het gebouw niet in orde is met de asbestregelgeving - onder meer afwezigheid van inventaris en aanwezigheid van asbest - wie is dan verantwoordelijk? 

    De plafondtegels in mijn bureau bevatten asbest. Loop ik gevaar? 

    Moet een dak van asbestcement (golfplaten / leien) dat in goede staat is verwijderd worden? 

    Ik ben aannemer en ga een privéwoning renoveren. Er is geen asbestinventaris. Mogen mijn werknemers de werken zonder meer starten? 

    III. SPORADISCHE HANDELINGEN VERSUS EENVOUDIGE HANDELINGEN

    Klik op de vraag die u interesseert om naar het antwoord te gaan.

    Wat is het verschil tussen sporadische handelingen en eenvoudige handelingen? 

    Moet er een melding aan de arbeidsinspectie gebeuren wanneer asbestbevattende materialen volgens de methode van de eenvoudige handelingen worden verwijderd ? 

    Verwijderen van hechtgebonden asbest binnenshuis (asbestcement) vastgehecht d.m.v. schroeven: mag dat volgens de techniek van de eenvoudige handelingen gebeuren? 

    Koorden en textiel mogen in eigen beheer m.b.v. eenvoudige handelingen worden verwijderd. Wat met grote koorden of moeilijke situaties ? 

    Voor werknemers die enkel “eenvoudige handelingen” uitvoeren is een opleiding van 8 uur voldoende; zijn er ook jaarlijkse bijscholingen? Moeten werknemers uit ander EU landen eenzelfde opleiding volgen? 

    IV. COUVEUSEZAKKEN

    Klik op de vraag die u interesseert om naar het antwoord te gaan.

    Wat verstaat men onder een harde mantel bij het in open lucht verwijderen van asbest met couveusezakken? Mag bijvoorbeeld een enkelvoudige aluminiumschaal nog verwijderd worden met een couveusezak of niet? 

    Wat verstaat men onder "open lucht", betekent dit bijvoorbeeld werken uit te voeren zonder dak boven de werkplaats? Is een afdak waaronder zich een leiding bevindt, "open lucht"? Is een gebouw waar de gevel is verwijderd, "open lucht"? 

    V. WERKEN IN EEN HERMETISCH AFGESLOTEN ZONE

    Klik op de vraag die u interesseert om naar het antwoord te gaan.

    Is het noodzakelijk dat de mensen na 2 uur uit de zone komen (gans de procedure moeten volgen), of kan er in zone een rustpauze worden ingelast en hoelang is deze dan? 

    Mag er nog met pneumatische dekstekers in een hermetische zone gewerkt worden? 

    Mag er op petrochemische bedrijven zoals in het verleden afgeweken worden van een aantal wetgevende bepalingen zoals bvb. niet 24/24u in onderdruk houden van de hermetische zone en geen dubbele onafhankelijk van elkaar te scheiden lagen plastiek folie? 

    Wat met de “semi-hermetische” zones? Hoe staat de welzijnsinspectie hier tegenover? 

    Moet de dikte van de folie nog steeds 200 micron zijn bij het bouwen van een zone? 

    VI. DIVERSE PRAKTISCHE VRAGEN

    Klik op de vraag die u interesseert om naar het antwoord te gaan.

    Wat moet er gebeuren als tijdens een noodsituatie asbest moet verwijderd worden (b.v. omwille van lekken aan leidingen)? 

    Mogen werknemers van de technische dienst van een gemeente werken doen aan een asbestcementen dak? 

    Is het toegestaan om voor luchtmetingen op asbestvezels de monsternemingen te laten uitvoeren door de Externe Preventiedienst, indien de analyse van de monsters gebeurt door een erkend laboratorium? 

    In ons bedrijf is er in een lokaal spuitasbest in slechte staat (gedeeltelijk afgebrokkeld). Wat moet daarmee gebeuren? 

    Mag ik een asbestcementen dak (golfplaten of leien) ontmossen met een hogedrukreiniger? 

    Hoe kan ik een opleiding krijgen? 


    --------------------------------------------------------------------------------

    I. ALGEMENE VRAGEN

    Waar kan ik asbest aantreffen? 

    Asbest is gedurende jaren in ontzettend veel toepassingen gebruikt. Het komt enorm veel voor in gebouwen, in o.a. tegels en vloerbekledingen, roofingproducten, branddeuren, rond leidingen, rondom verwarmingsketels, in bekleding van muren, plafonds en stutbalken, in golfplaten en in dakleien.  Men treft het ook aan in allerhande machines en industriële installaties.

    De fotoreeks “asbesttoepassingen" (PDF, 1.61 MB) toont een aantal voorbeelden.

    Hoe wordt asbest verwijderd? 

    De manier waarop asbest verwijderd wordt hangt af van de toestand waarin het zich bevindt.
    De nieuwe asbestreglementering regelt op zeer gedetailleerde wijze wie wat en hoe mag en moet doen wanneer asbest verwijderd moet worden.

    Algemeen kunnen we zeggen dat asbest enkel verwijderd mag worden door mensen die hiervoor opgeleid zijn. Daarenboven mogen belangrijke sloop- en verwijderingswerken zoals het wegnemen van spuitasbest enkel door gespecialiseerde (erkende) firma’s worden uitgevoerd.

    De fotoreeks “asbestverwijdering" (PDF, 641.33 KB) toont een aantal voorbeelden.

    Ik ben loodgieter/elektricien/bouwvakker/klusjesman/ .... Is titel 3 betreffende asbest van boek VI van de codex op mij van toepassing?  

    Ja, u moet er zich altijd van vergewissen of het materiaal waarop u werkt u al dan niet asbest bevat (zie vraag 1) zodat de nodige beschermingsmaatregelen kunnen getroffen worden. Werkzaamheden (reparatie, onderhoud, schoonmaak, ...) - hoe klein ook - op zulke materialen waarbij bijvoorbeeld geboord of gezaagd wordt, veroorzaken immers blootstelling aan asbest. 

    Wanneer u als werknemer van buitenaf in een bedrijf dergelijke werken moet uitvoeren, is de werkgever van het bedrijf waar u die werken gaat uitvoeren verplicht u een kopie van zijn asbestinventaris te bezorgen (met andere woorden, u moet verwittigd worden wanneer u tijdens uw werk met asbest in aanraking kan komen) en informatie over de in het bedrijf te respecteren beschermingsmaatregelen.

    Indien u als zelfstandige loodgieter/elektricien/bouwvakker/klusjesman/ ... in een bedrijf  een opdracht gaat uitvoeren, is de werkgever van dat bedrijf verplicht u te informeren over de  risico’s, en over de maatregelen die in dat bedrijf genomen worden om de veiligheid en de gezondheid van de werknemers te beschermen. U moet rekening houden met deze risico’s en de in het bedrijf geldende beschermingsmaatregelen ook naleven.

    Wie kan de blootstelling aan asbest meten? Kan ik een meting aanvragen en over de resultaten ervan geïnformeerd worden? 

    Metingen zijn lang niet altijd nodig. Wanneer er een kans bestaat dat werknemers aan asbest worden blootgesteld, wordt het risico eerst beoordeeld. Blijkt uit die eerste beoordeling dat een meting nodig is, dan wordt er gemeten. Voor bepaalde werkzaamheden zijn metingen verplicht.

    De werkgever is verantwoordelijk voor deze meting. Hij doet daarvoor een beroep op een erkend laboratorium.

    Werknemers krijgen inzage in de resultaten van de verrichte metingen en krijgen uitleg over de betekenis ervan.

    Wanneer u zich afvraagt of er metingen moeten gebeuren, kan u zich in eerste instantie via uw hiërarchische lijn informeren. 

    Indien dat geen bevredigend resultaat oplevert, kan u zich wenden tot het Comité voor preventie en bescherming op het werk van uw bedrijf (of, indien dat er niet is, de vakbondsafvaardiging), of tot de diensten voor Preventie en Bescherming op het werk, die allen betrokken zijn bij het risicobeheersingssysteem in uw bedrijf en u steeds over de resultaten van de risicoanalyse kunnen inlichten.

    In het geval u na contact met bovengenoemde instanties nog twijfels hebt, kan u met uw vragen steeds terecht bij de regionale directie van het Toezicht op het Welzijn op het Werk die bevoegd is voor uw werkgever.

    Zijn nu alle asbesttoepassingen verboden of zijn er overgangsperiodes voorzien? 

    Het verbod op het op de markt brengen en gebruiken van asbest is in verschillende stappen ingevoerd.

    Vanaf het einde van de jaren 1970 werden er bepaalde asbesttoepassingen verboden: zo is het gebruik van spuitasbest, bijvoorbeeld, verboden sinds 1/1/1980. In 1998 is er een Koninklijk besluit (KB van 3 februari 1998) verschenen dat een zeer groot aantal asbesttoepassingen verbood. Dit KB werd opgeheven door het KB van 23 oktober 2001 (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 30 november 2001), dat een algemeen asbestverbod vanaf 1/1/2002 oplegde. Het gebruik van chrysotiel asbest voor bepaalde specifieke industriële toepassingen werd echter nog toegestaan tot 1/1/2005.

    Het gebruik van producten die asbestvezels bevatten, en die reeds geïnstalleerd waren blijft toegelaten, totdat deze worden verwijderd of aan vervanging toe zijn: wanneer asbesthoudende materialen in goede staat zijn en er geen risico op blootstelling voor de werknemers bestaat moet men die dus niet hals over kop gaan verwijderen.

    Er bestaat slechts één algemene uitzondering op het verbod: laboratoriumtoepassingen met het oog op onderzoek, ontwikkeling en analyse.

    II. INVENTARIS EN BEHEERSPROGRAMMA

    Moet er altijd een inventaris worden opgemaakt? Wie moet dat doen? 

    De werkgever is verplicht een inventaris op te maken van al het asbest en alle asbesthoudend materiaal in alle delen van de gebouwen, behalve in de gedeelten die moeilijk bereikbaar zijn en die in normale omstandigheden geen aanleiding kunnen geven tot blootstelling aan asbest. Deze bepaling geldt reeds sinds 1995. Indien nodig vraagt hij hiertoe alle nuttige informatie op bij de eigenaren.

    Bij het opstellen en het bijwerken van de inventaris kan de werkgever zich laten bijstaan door zijn partners inzake preventie en bescherming op het werk, en eventueel door een dienst of laboratorium, erkend voor de identificatie van asbestvezels in materialen.

    Wanneer uit deze inventaris blijkt dat er asbest in de onderneming aanwezig is, stelt de werkgever bovendien een beheersprogramma op. Dit programma heeft tot doel de blootstelling aan asbest van de werknemers, die al dan niet behoren tot het personeel van de onderneming, zo laag mogelijk te houden. Het beheersprogramma omvat:

    een regelmatige beoordeling, minstens eenmaal per jaar, door middel van visuele inspectie van de toestand van het asbest en het asbesthoudend materiaal;
    de toe te passen preventiemaatregelen;
    de maatregelen die genomen worden met een overeenkomstige werkplanning wanneer blijkt dat het asbesthoudend materiaal in slechte staat verkeert of zich bevindt op plaatsen waar het beroerd of beschadigd kan worden (b.v. fixeren, inkapselen, onderhouden, herstellen of verwijderden).
    De inventaris en het beheersprogramma worden regelmatig bijgewerkt.

    Hoe wordt de staat van asbestcementmaterialen bepaald bij het opmaken van een inventaris en een beheersprogramma? Geven metingen uitsluitsel? 

    Eerst en vooral moet een visuele inspectie duidelijk maken dat er een kans bestaat dat het asbest los komt. Deze visuele inspectie is essentieel. Metingen vormen een onderdeel van de volledige risicobeoordeling. Ze moeten gepast en weloverwogen gebruikt worden.

    In dit geval kunnen metingen van de concentratie van asbest in de omgevingslucht enkel een indicatie geven van de ernst van de toestand. Het is niet de bedoeling om in dit geval metingen te gebruiken om te bewijzen dat men onder de norm zit en dat het veilig is. Er is geen veilige norm voor asbestkankers, dus het is de bedoeling om de concentratie zo laag mogelijk te houden en aan de hand van de visuele vaststellingen de gepaste maatregelen te nemen. Bij asbesthoudend materiaal dat beschadigd is of dat in bepaalde omstandigheden asbestvezels kan vrijgeven moet men de nodige maatregelen (verwijderen, inkapselen, fixeren, enz…) nemen om dit te voorkomen, en dit ongeacht de gemeten vezelconcentratie in de lucht.

    Welk soort inventaris moet er gemaakt worden die als leidraad kan dienen bij asbestverwijderings- en sloopwerken gezien de "klassieke" inventaris hier niet voor mag gebruikt worden? 

    Voor de aanvang van de werkzaamheden (b.v. asbestverwijderingswerken, sloopwerken, renovatiewerken of andere werken die aanleiding kunnen geven tot blootstelling aan asbest) , vult de werkgever die tevens opdrachtgever voor deze werkzaamheden is, de inventaris aan met gegevens over de aanwezigheid van asbest en asbesthoudend materiaal in de gedeelten van gebouwen, de machines en installaties die moeilijk bereikbaar zijn en die in normale omstandigheden geen aanleiding kunnen geven tot blootstelling aan asbest. In dat geval mag intact materiaal dat in normale omstandigheden niet wordt beroerd, beschadigd worden door monsternemingen.

    Indien een werkgever een gebouw huurt en vaststelt dat het gebouw niet in orde is met de asbestregelgeving - onder meer afwezigheid van inventaris  en aanwezigheid van asbest - wie is dan verantwoordelijk? 

    Het is de werkgever die de asbestinventaris moet opstellen en de nodige maatregelen moet nemen om de blootstelling van de werknemers zo laag mogelijk te houden. Indien nodig vraagt hij hiertoe alle nuttige informatie op bij de eigenaren.

    Titel 3 betreffende asbest van boek VI van de codex legt dus verplichtingen op aan de werkgever, maar niet aan de eigenaar van het gebouw. De werkgever is aldus afhankelijk van de eigenaar van het gebouw om de wetgeving te kunnen naleven.

    Wanneer die eigenaar eveneens een werkgever is die personeel tewerkstelt in datzelfde gebouw is de oplossing nog vrij eenvoudig. De eigenaar is als werkgever ook onderworpen aan de bepalingen van titel 3 van boek VI van de codex. Bovendien moet hij met andere werkgevers (dus ook huurders) samenwerken. Hier is er dus nog steeds een rechtstreekse afdwingbaarheid mogelijk.

    In vele gevallen is de eigenaar van het gebouw geen werkgever. Dan zal de werkgever-huurder moeten rekening houden met de bepalingen van het burgerlijk wetboek betreffende de huurovereenkomst (Burgerlijk Wetboek) of handelshuurovereenkomst en met de concrete inhoud van het huurcontract.

    De werkgever-huurder kan de eigenaar in vrijwaring roepen wanneer een gebouw ernstig besmet is door asbest, zodat deze verhuurder volledig moet instaan voor de verwijdering van het asbest. Indien de contaminatie minder groot is, moet onderzocht worden of de uit te voeren werken kunnen beschouwd worden als herstelwerkzaamheden. Grote herstellingen zijn ten laste van de verhuurder, kleine herstellingen zijn ten laste van de huurder. De werkgever-huurder zal er dus het beste aan doen de verhuurder in gebreke te stellen. De eigenaar zal dus moeten tussenkomen op basis van de beginselen van het burgerlijk recht. Dit betekent nochtans niet dat hij noodzakelijkerwijze op strafrechtelijk vlak vrijuit gaat. Indien hij opzettelijk zijn medewerking weigert kan hij als mededader of medeplichtige vervolgd worden.

    Dezelfde redenering kan worden gevolgd wanneer verschillende werkgevers een gebouw huren van een eigenaar. Zij kunnen hun krachten bundelen. Indien er ook privé-personen huurder zijn, zullen hen slechts indirect bepaalde verplichtingen kunnen opgelegd worden via de huurovereenkomst.

    De plafondtegels in mijn bureau bevatten asbest. Loop ik gevaar? 

    Of er al dan niet een risico op blootstelling aan asbest bestaat hangt af van de toestand van de plafondtegels.  Zijn ze nog in goede staat ? Zitten de vezels er stevig in vast? Zit er een verflaag op?  Is er een kans dat ze zullen beschadigd worden (onopzettelijk of door werkzaamheden)?

    Deze informatie moet in het kader van de asbestinventaris/beheersprogramma gekend en gedocumenteerd zijn.

    Het comité voor Preventie en Bescherming op het werk van uw bedrijf (of, indien dat er niet is, de vakbondsafvaardiging), of de diensten voor Preventie en Bescherming op het werk (coördinaten: zie arbeidsreglement), kunnen u concrete inlichtingen geven. 

    In het geval u na contact met bovengenoemde instanties nog twijfels hebt, kan u met uw vragen steeds terecht bij de regionale directie van het Toezicht op het Welzijn op het Werk die bevoegd is voor uw werkgever.

    Moet een dak van asbestcement (golfplaten/leien) dat in goede staat is verwijderd worden? 

    Dit moet niet. In de asbestinventaris moet dit dak wel vermeld staan, en in het kader van het beheersprogramma moet er een jaarlijkse visuele inspectie plaatsvinden om te controleren of het nog steeds in goede staat is.  De werknemers moeten op de hoogte zijn van de aanwezigheid van asbest en weten dat bepaalde manipulaties (reinigen, beschadigen, ..) blootstelling aan asbest kunnen veroorzaken en preventiemaatregelen vereisen.

    Ik ben aannemer en ga een privéwoning renoveren.  Er is geen asbestinventaris. Mogen mijn werknemers de werken zonder meer starten? 

    Neen. Een werkgever die bij een particulier onderhoudswerken of herstellingswerken, verwijderingswerken van materialen of sloopwerken komt uitvoeren treft, vooraleer de werken aan te vangen, alle nodige maatregelen om de materialen te identificeren waarvan vermoed wordt dat ze asbest bevatten.

    Het gaat dan wel enkel over de materialen die blootstelling voor de werknemers kunnen veroorzaken: dus een kleinere opdracht dan een volledige inventaris. Wanneer een aannemer bijvoorbeeld een asbestcementen dak van een privéwoning verwijdert, moet er vanzelfsprekend geen inventaris worden gemaakt van het asbest aanwezig rond leidingen in de kelder van deze woning.

    III. SPORADISCHE HANDELINGEN VERSUS EENVOUDIGE HANDELINGEN

    Wat is het verschil tussen sporadische handelingen en eenvoudige handelingen? 

    Sporadische handelingen worden omschreven in hoofdstuk VIII betreffende de preventiemaatregelen bij zeer beperkte blootstelling aan asbest van boek VI, titel 3 van de codex. Het zijn werkjes die sporadisch (d.w.z. nu en dan of een enkele keer) worden uitgevoerd en die bovendien aan de in het artikel VI.3-40 van de codex opgesomde voorwaarden voldoen. Dakwerkers die gehele asbestcementen daken demonteren vallen niet onder dit hoofdstuk!

    Voor deze sporadische werkjes gelden de meldingsplicht, de registerplicht en het gezondheidstoezicht niet.

    De techniek van de “eenvoudige handelingen” is een techniek die in bepaalde gevallen kan worden toegepast voor de sloop en verwijdering van asbest (hoofdstuk X betreffende specifieke technische preventiemaatregelen bij sloop- en verwijderingswerken van asbest of asbesthoudend materiaal van boek VI, titel 3 van de codex).

    De procedures voor het uitvoeren van werken die onder “eenvoudige handelingen” vallen, moeten geëvalueerd zijn door luchtmetingen, uitgevoerd door een erkend laboratorium, om na te gaan of door de toepassing van deze procedures het asbestgehalte in de lucht niet hoger is dan 0,01 vezel per cm3. Eens een werkprocedure werd geëvalueerd, en uit die evaluatie gebleken is dat ze geen aanleiding geeft tot concentraties hoger dan 0,01 vezel per cm3, zijn luchtmetingen niet meer verplicht wanneer deze werkprocedure op gelijkaardige materialen in dezelfde omstandigheden wordt toegepast.

    De techniek van de eenvoudige handelingen mag uitsluitend worden toegepast voor de in bijlage VI.3-2, A van de codex opgesomde gevallen. De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer en de preventieadviseur, deskundig op het gebied van arbeidsveiligheid van de bevoegde dienst voor Preventie en Bescherming op het werk geven elk advies over de keuze van de te gebruiken techniek. Wanneer er in bepaalde specifieke gevallen toch twijfel zou bestaan over de toe te passen techniek, kan er steeds contact worden opgenomen met de regionale dienst van de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk.

    Moet er een melding aan de arbeidsinspectie gebeuren wanneer asbestbevattende materialen volgens de methode van de eenvoudige handelingen worden verwijderd ? 

    Ja, er moet steeds een melding gebeuren behalve bij sporadische werkzaamheden met zeer beperkte blootstelling aan asbest die onder hoofdstuk VIII betreffende de preventiemaatregelen bij zeer beperkte blootstelling aan asbest van boek VI, titel 3 van de codex vallen.

    Verwijderen van hechtgebonden asbest binnenshuis (asbestcement) vastgehecht d.m.v. schroeven: mag dat volgens de techniek van de eenvoudige handelingen gebeuren? 

    De techniek van de eenvoudige handelingen mag worden toegepast bij de verwijdering van hechtgebonden asbest die niet beschadigd is of waarbij er geen vrije vezels zichtbaar zijn en waarbij verwijdering geen aanleiding geeft tot een wijziging van de toestand (bijlage VI.3-2, A, 1° van de codex) en indien kan voldaan worden aan de andere voorwaarden voor het gebruik van deze techniek.

    Specifiek voor schroeven kan dat enkel indien het over harde platen gaat en de schroeven eenvoudig kunnen losgedraaid worden zonder vezels in de omgeving te verspreiden. Bij verroeste schroeven en schroeven die blokkeren kan dit zeker niet. Enkel indien men in de risicoanalyse kan aantonen dat deze techniek minder risico’s voor de werknemers meebrengt en de bevoegde arbeidsinspecteur dit bevestigt, kan dit toegepast worden.

    Koorden en textiel mogen in eigen beheer m.b.v. eenvoudige handelingen worden verwijderd. Wat met grote koorden of moeilijke situaties ? 

    De techniek van de eenvoudige handelingen mag worden toegepast bij de verwijdering van asbesthoudende koorden en geweven materialen (bijlage VI.3-2, A, 4° van de codex), mits voldaan wordt aan de andere voorwaarden voor het gebruik van deze techniek. Als dit bijvoorbeeld niet kan gebeuren met beperkte blootstelling (< 0.01 v/cm3) valt het niet onder «eenvoudige handelingen».

    Voor werknemers die enkel “eenvoudige handelingen” uitvoeren is een opleiding van 8 uur voldoende; zijn er ook jaarlijkse bijscholingen? Moeten werknemers uit ander EU landen eenzelfde opleiding volgen? 

    Jaarlijkse bijscholing is nodig.

    Buitenlandse firma’s die in België werken moeten de Belgische regelgeving respecteren. Hun werknemers moeten dus ook de door de Belgische regelgeving verplichte opleiding volgen.

    In het buitenland gevolgde opleidingen met equivalente inhoud zijn toegelaten, mits er een bijkomende opleiding wordt verstrekt over de Belgische reglementering.

    IV. COUVEUSEZAKKEN

    Wat verstaat men onder een harde mantel bij het in open lucht verwijderen van asbest met couveusezakken? Mag bijvoorbeeld een enkelvoudige aluminiumschaal nog verwijderd worden met een couveusezak of niet? 

    De bedoeling is het wegnemen van een moeilijk te verwijderen mantel, die met kloppen en breken moet stukgemaakt worden te verbieden voor de toepassing couveusezak. Indien de mantel eenvoudig vooraf kan verwijderd worden of mee in de couveusezak kan verwijderd worden, zonder extra blootstelling te veroorzaken en eenvoudig mee kan afgevoerd worden is er geen probleem.

    De basis voor dit alles is vanzelfsprekend een grondig uitgevoerde risicobeoordeling. De beste methode is steeds deze die het meest gunstig is voor het welzijn van de werknemers.

    Wat verstaat men onder "open lucht", betekent dit bijvoorbeeld werken uit te voeren zonder dak boven de werkplaats? Is een afdak waaronder zich een leiding bevindt, "open lucht"? Is een gebouw waar de gevel is verwijderd, "open lucht"? 

    Voor het verwijderen van isolatie rond leidingen die losgebonden asbest bevat, kan de couveusezak-methode worden toegepast in de open lucht (dus: in buitenlucht, onder de blote hemel) voor zover de gebruiksvoorwaarden, zoals vermeld in artikel VI.3-55 van de codex, worden vervuld. De bedoeling is dat de buitenlucht vrij spel heeft op de plaats van de verwijdering zodat er geen ophoping van vezels kan ontstaan bij incidenten met asbestzakken.

    In gesloten ruimten mag de couveusezak-methode enkel worden toegepast indien dezelfde gebruiksvoorwaarden worden vervuld en indien uit de risicoanalyse volgt dat de toepassing van deze methode betere garanties biedt voor de gezondheid en veiligheid van de werknemers dan de techniek van de hermetisch afgesloten zone.

    V. WERKEN IN EEN HERMETISCH AFGESLOTEN ZONE

    Is het noodzakelijk dat de mensen na 2 uur uit de zone komen (gans de procedure moeten volgen), of kan er in zone een rustpauze worden ingelast en hoelang is deze dan? 

    Ja: geen enkele werknemer mag langer dan 2 uur ononderbroken in een hermetisch afgesloten zone werken. Men begint te werken binnen de zone vanaf het moment dat men de individuele beschermingsmiddelen draagt.

    Onder bepaalde voorwaarden zijn echter uitzonderingen mogelijk. De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer moet hiervoor dan wel een gunstig advies geven.

    Soms wordt er als argument aangehaald dat het in de winter oncomfortabel is voor de werknemers om elke 2 uur een douche te nemen. Daarom willen wij er de aandacht op vestigen dat de douches aan bepaalde comfortregels moeten voldoen (b.v. de temperatuur van de douchecabine 22°C en de temperatuur van het water 36 tot 38°C).

    Mag er nog met pneumatische dekstekers in een hermetische zone gewerkt worden? 

    Pneumatische gereedschappen worden niet noodzakelijk gezien als snel draaiende gereedschappen.

    Zoals steeds moet er worden uitgegaan van een grondige risicobeoordeling. Men moet zich afvragen wat het minste risico voor de werknemers oplevert: een groot oppervlak manueel afkloppen kan geëvalueerd worden als zijnde minder gunstig voor de veiligheid en gezondheid, het welzijn van de werknemer.

    Mag er op petrochemische bedrijven zoals in het verleden afgeweken worden van een aantal wetgevende bepalingen zoals bvb. niet 24/24u in onderdruk houden van de hermetische zone en geen dubbele onafhankelijk van elkaar te scheiden lagen plastiek folie? 

    Er moet steeds worden uitgegaan van een algemene risicobeoordeling, waar rekening wordt gehouden met alle risico’s, niet enkel het asbestrisico.

    Wanneer een dubbele afsluiting om technische of veiligheidsredenen niet uitvoerbaar is moet dit omstandig in het werkplan worden gemotiveerd (bijlage VI.3-4, 1, 1.A, 1° van de codex).

    Wanneer omwille van explosiegevaar de extractoren niet onbewaakt mogen draaien, mag men hier mits motivatie in de risicoanalyse van afwijken.

    Wat met de “semi-hermetische” zones? Hoe staat de welzijnsinspectie hier tegenover? 

    Titel 3 betreffende asbest van boek VI van de codex onderscheidt maar drie technieken: eenvoudige handelingen, couveusezak of hermetisch afgesloten zone. Het begrip semi-hermetische zone komt niet voor in deze titel en wordt niet als dusdanig aanvaard.

    Indien deze techniek gebruikt wordt als bijkomende collectieve preventiemaatregel (isolering) kan het niet verboden worden. Maar het mag natuurlijk niet gebruikt worden als alibi om onveilige werkmethoden toe te passen of inspecteurs de toegang tot de werkplaats te ontzeggen.

    Moet de dikte van de folie nog steeds 200 micron zijn bij het bouwen van een zone? 

    De dikte van de folie bij het bouwen van de zone wordt niet gespecificeerd in titel 3 betreffende asbest van boek VI van de codex, net zoals het vroeger niet gespecificeerd werd in het ARAB. Het was meer een algemeen aanvaarde "good practice". Bijgevolg is het aan te raden deze te blijven volgen, tenzij men kan aantonen dat een dunnere folie een equivalente bescherming biedt.

    VI. DIVERSE PRAKTISCHE VRAGEN

    Wat moet er gebeuren als tijdens een noodsituatie asbest moet verwijderd worden (b.v. omwille van lekken aan leidingen)? 

    Wanneer het een noodsituatie betreft en men zich in een geval van overmacht (strafrechtelijk beginsel) bevindt waarbij men ofwel een inbreuk pleegt tegen titel 3 betreffende asbest van boek VI van de codex ofwel tegen een andere wetgeving, is men verplicht datgene te doen wat de minst erge gevolgen heeft.

    Mogen werknemers van de technische dienst van een gemeente werken doen aan een asbestcementen dak? 

    Er moet eerst een algemene risicobeoordeling worden uitgevoerd, waarbij rekening gehouden wordt met alle risico’s, niet enkel de risico’s van asbest.

    Op basis van de risicobeoordeling moet worden uitgemaakt welke herstel- of verwijderingstechniek moet worden toegepast. Als asbestverwijdering d.m.v. de methode van de couveusezak of door middel van de methode van de hermetisch afgesloten zone vereist is, mag dat enkel door erkende ondernemingen gebeuren.

    Geen enkele werknemer mag werken aan asbest bevattend materiaal uitvoeren zonder eerst een voorafgaande opleiding te hebben gevolgd.

    Is het toegestaan om voor luchtmetingen op asbestvezels de monsternemingen te laten uitvoeren door de Externe Preventiedienst, indien de analyse van de monsters gebeurt door een erkend laboratorium? 

    Neen, titel 3 betreffende asbest van boek VI van de codex zegt duidelijk dat de meting bestaat uit de monsterneming, de analyse, en de berekening van het resultaat. Wanneer een meting door een erkend labo vereist is wil dat dus zeggen dat datzelfde labo de monsterneming moet uitvoeren.

    In ons bedrijf is er in een lokaal spuitasbest in slechte staat (gedeeltelijk afgebrokkeld). Wat moet daarmee gebeuren? 

    Dit lokaal moet onmiddellijk worden afgesloten zodat er geen werknemers meer kunnen worden blootgesteld.  Het asbest moet zo snel mogelijk verwijderd worden door een erkende verwijderaar.

    Mag ik een asbestcementen dak (golfplaten of leien) ontmossen met een hogedrukreiniger? 

    Neen. Het gebruik van werktuigen met grote snelheid, hogedrukreinigers of droge straalmiddelen is immers absoluut uit den boze bij werkzaamheden aan asbest.

    Hoe kan ik een opleiding krijgen? 

    Uw werkgever is verantwoordelijk voor uw opleiding.  Die kan daarvoor voor wat betreft de bouwsector bijvoorbeeld een beroep doen op Constructiv (Constructiv - Opleidingen), die het voormalige Fonds voor de Vakopleiding heeft geïncorporeerd.