Rechten van werknemers bij warm weer

Warmte

Als het te warm wordt op het werk, hebben werknemers recht op een aantal beschermende maatregelen. Arbeiders die in kleinere ondernemingen werken, zijn niet steeds op de hoogte van dit recht.

De regels over het werk bij hoge omgevingstemperaturen zijn vastgelegd in titel 1 betreffende de thermische omgevingsfactoren van boek V van de codex over het welzijn op het werk. De actiewaarden voor blootstelling aan warmte zijn vastgesteld uitgaande van de WBGT-index in functie van de fysieke werkbelasting:

De temperatuur moet gemeten worden met een zogenaamde “vochtige globethermometer”. Deze thermometer houdt ook rekening met de luchtvochtigheid en met de stralingstemperatuur van voorwerpen in de omgeving. Het is mogelijk dat het resultaat lager uitvalt dan de temperatuur die met een gewone thermometer vastgesteld wordt.

Meer informatie daarover: Hoe meet u de temperatuur ?

De arbeidsarts stelt vast hoeveel fysieke inspanning een bepaald soort werk vraagt. Als aanduiding kunnen een aantal voorbeelden helpen: secretariaatswerk (zeer licht), handenarbeid aan een tafel (licht), staande arbeid (halfzwaar), grondwerken (zeer zwaar). Als de maximumtemperatuur overschreden wordt, moet de werkgever:

• beschermingsmiddelen (zonnescherm, hoofddeksel, …) ter beschikking stellen van werknemers die aan rechtstreekse zonnestraling worden blootgesteld;
• gratis aangepaste verfrissende dranken verstrekken;
• binnen de 48 uur een verluchtingssysteem in de werklokalen installeren.

Duurt de hinder voort, wat onder meer kan blijken uit een rondvraag bij de werknemers, dan moet de werkgever rusttijden toestaan. Hij of zij kan bovendien autonoom beslissen om tijdelijke werkloosheid in te voeren. Tijdens deze periode krijgt de werknemer werkloosheidsuitkeringen van de RVA die, onder meer in de bouwsector, aangevuld worden met een vergoeding uit een fonds voor bestaanszekerheid.

Ozon

Bij aanhoudend warm weer treden er ook dikwijls verhoogde ozonconcentraties op. Mogelijke symptomen te wijten aan een ozonpiek zijn kortademigheid of abnormaal ademen, oogirritatie, keelirritatie en hoofdpijn. Over de bescherming tegen ozon van klimatologische oorsprong zijn in de arbeidsreglementering geen afzonderlijke bepalingen opgenomen.

Dat wil echter niet zeggen dat er geen maatregelen getroffen moeten worden. Blootstelling aan ozon van klimatologische oorsprong dient beschouwd te worden als een arbeidsrisico waartegen preventieve maatregelen moeten worden voorzien.

Omdat de ozonconcentratie binnenshuis beduidend lager is dan buitenshuis, moeten deze maatregelen zich vooral richten tot werknemers die in open lucht werken. Er moet aandacht besteed worden aan bijzonder gevoelige risicogroepen (‘responders’, werknemers met ademhalingsproblemen, werknemers met cardiovasculaire belasting, zwangere werkneemsters en oudere werknemers). De beste bescherming wordt geboden door organisatorische maatregelen, zoals bijvoorbeeld:

• zware lichamelijke arbeid enkel tijdens de ochtend of voormiddag verrichten, omdat de ozonconcentraties dan het laagst zijn;
• overwerk vermijden;
• lichtere arbeid verrichten zodat het ademvolume en de ingeademde dosis ozon verminderen;
• binnen of in de schaduw i.p.v. buiten werken;
• rustpauzes binnenshuis voorzien;
• extra belasting door andere prikkelende stoffen vermijden;
• werkplaatsen in open lucht met een zonnedak afschermen.

Voor het invoeren van deze maatregelen kan men zich baseren op de meetresultaten en de voorspellingen van de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (IRCEL) die via het internet een bulletin met de ozonconcentraties in de omgevingslucht in België verspreidt (www.irceline.be). Overschrijdingen van de informatiedrempel (180 µg/m3) en de alarmdrempel (240 µg/m3) voor ozon worden bovendien via de media aan de bevolking gemeld.

Het plan Hittegolf en Ozonpieken (PDF) van de Gemengde Interministeriële Conferentie voor het Leefmilieu en Gezondheid (GICLG), te raadplegen op de website van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu geeft bijkomende informatie over dit onderwerp.