Deeltijdse arbeid - vaste werkroosters

De deeltijdse arbeid kan worden georganiseerd volgens een vast werkrooster, dit wil zeggen dat de dagen en uren waarop wordt gewerkt vooraf nauwkeurig worden vastgelegd.

Er kan worden gekozen voor een vast deeltijds werkrooster met een vaste wekelijkse arbeidsduur, maar de deeltijdse arbeidsregeling kan ook georganiseerd zijn volgens een cyclus (d.i. de opeenvolging van dagelijkse werkroosters in een vaste orde) die gespreid is over meer dan een week.

Arbeidsovereenkomst

Om met zekerheid te kunnen vaststellen dat de arbeidsovereenkomst werd gesloten voor het verrichten van deeltijdse arbeid en welke de proportionele rechten zijn die eruit voortvloeien, blijft de verplichting behouden om de deeltijdse arbeidsovereenkomst voor iedere werknemer afzonderlijk schriftelijk vast te stellen, uiterlijk op het tijdstip waarop de werknemer de uitvoering van zijn overeenkomst aanvangt.

Dit geschrift moet nog steeds de deeltijdse arbeidsregeling (de wekelijkse arbeidsduur) en het vast werkrooster (de dagen en uren waarop precies wordt gewerkt) vermelden die door de werkgever en werknemer werden overeengekomen.

Als de deeltijdse arbeidsregeling wordt georganiseerd volgens een cyclus die gespreid is over meer dan een week, dan moet op elk moment kunnen worden vastgesteld wanneer de cyclus begint.

Momenteel moeten de partijen in principe een vast werkrooster kiezen dat als dusdanig voorkomt in het arbeidsreglement. Van zodra de nieuwe bepalingen rond deeltijdse arbeid in werking treden, zullen ze het vast werkrooster in beginsel vrij kunnen kiezen. Aangezien het verboden blijft om werknemers tewerk te stellen buiten de arbeidstijd vastgesteld in het arbeidsreglement, zal het overeengekomen vast werkrooster wel inpasbaar moeten zijn in de arbeidstijd zoals vastgesteld in het arbeidsreglement. Hieraan is voldaan als het vast werkrooster in prestaties voorziet die zich volledig situeren binnen het voltijdse uurrooster dat is opgenomen in het arbeidsreglement. Is dit niet het geval, dan zal men dit vast werkrooster alsnog moeten opnemen in het arbeidsreglement.

Ontbreekt het geschrift of voldoet het niet aan deze vereisten, dan zal de deeltijdse werknemer nog steeds het uurrooster kunnen kiezen dat hem het meest gunstig is onder deze die in de onderneming worden toegepast.

Arbeidsreglement

Momenteel moet het arbeidsreglement afzonderlijk melding maken van alle verschillende vaste deeltijdse uurroosters die in de onderneming kunnen worden toegepast.

Wordt er gewerkt volgens een cyclus waarvan de werkroosters werden opgenomen in het arbeidsreglement en die gespreid is over meer dan een week, dan moet het arbeidsreglement ook de vaste orde bepalen waarin deze dagelijkse werkroosters elkaar opvolgen.

Ingeval van een vast werkrooster blijken dat de rechten en plichten van de deeltijdse werknemers in dit verband echter al uit de deeltijdse arbeidsovereenkomst. Bovendien beantwoorden de deeltijdse uurroosters hoe langer hoe meer aan individuele behoeften en is de controlefunctie van het arbeidsreglement op het vlak van de deeltijdse arbeid verdwenen door de verplichtingen inzake de bekendmaking van de werkroosters en het toezicht op de afwijkingen erop.

De wet werkbaar en wendbaar werk schaft deze verplichting dan ook af. Vanaf 1 oktober 2017 is het bijgevolg niet meer verplicht om in het arbeidsreglement afzonderlijk melding te maken van elk vast deeltijds uurrooster dat in de onderneming wordt toegepast. Met betrekking tot de cycli zal het arbeidsreglement ook niet langer de vaste orde waarin de dagelijkse werkroosters elkaar opvolgen moeten bepalen. Deze volgorde moet dan enkel nog in de arbeidsovereenkomst worden opgenomen.

Dit betekent echter niet dat het arbeidsreglement geen enkel vast deeltijds werkrooster meer zal moeten bevatten.

Aangezien het verboden is om werknemers tewerk te stellen buiten de arbeidstijd vastgesteld in het arbeidsreglement, zal het arbeidsreglement melding moeten blijven maken van de vaste deeltijdse werkroosters die zich niet volledig situeren binnen het uurrooster van de voltijdse werknemers. 

Voorbeeld 

De voltijdse werknemers van een onderneming werken van maandag tot en met donderdag van 8u-12u en van 13u-17u en op vrijdag van 9u-12u en van 13u-16u.

Indien een deeltijdse werknemer in deze onderneming steeds van maandag tot en met donderdag van 9u-12u en van 13-16u werkt, dan zal dit vast werkrooster niet afzonderlijk moeten worden opgenomen in het arbeidsreglement. Het vast deeltijds werkrooster situeert zich immers volledig binnen het voltijds uurrooster dat in het arbeidsreglement wordt vermeld.

Indien een deeltijdse werknemer in deze onderneming daarentegen niet enkel van maandag tot en met donderdag van 9u-12u en van 13-16u werkt, maar ook op zaterdag van 8u-12u, dan zal dit vast deeltijdse werkrooster wél in het arbeidsreglement moeten worden vermeld. Het voltijds uurrooster dat in het arbeidsreglement is vastgesteld voorziet immers geen prestaties op zaterdag.